Film „Nieumarli” splata historie osób, które nie są ze sobą bezpośrednio związane. Starszy Mahler (Bjørn Sundquist) udaje się na grób swojego niedawno zmarłego wnuka. Mimo że jego dorosła córka Anna (Renate Reinsve) odmawia z nim kontaktu. W domu pogrzebowym zrozpaczona Tora (Bente Børsum) żegna swoją życiową partnerkę, tuż przed zabraniem trumny. Tymczasem aspirujący komik, David (Danielsen Lie), przybywa do szpitala, gdzie jego dziewczyna Eva (Bahar Pars) zmarła na stole operacyjnym po wypadku.
Spis treści
Jednocześnie, w Oslo panuje niepokojąca atmosfera, zaznaczona przez nagłą przerwę w dostawie prądu, roje ptaków i uruchomione alarmy samochodów. To sprawia, że granica między życiem a śmiercią staje się coraz bardziej niewyraźna… Mówienie o „życiu” w kontekście całego filmu Nieumarli online to spore nadużycie, ponieważ przedstawia on egzystencję pozbawionych świadomości, coraz bardziej rozkładających się ciał, które działają raczej na zasadzie pamięci mięśni niż jakiejkolwiek świadomości.
Dla Hvistendahl (oraz Johna Erika Ajvide Lindqvista, współscenarzysty i autora adaptowanej książki, twórcy takich dzieł jak „Pozwól mi wejść”) zombie nie stanowią survivalowego zagrożenia ani nie są przyczyną cywilizacyjnej apokalipsy, ani nawet medyczną zagadką wymagającą rozwiązania. W całym filmie Nieumarli online te postacie są raczej metaforą nagłej straty i żałoby po utracie bliskich osób.
Fascynujące, lecz jednocześnie niezwykle trudne jest obserwowanie postaci Tory, Anny i Davida. Dostrzegają oni, że ich bliscy nie są już tymi, których kiedyś pokochali. Mimo to, nie przeszkadza im to w podejmowaniu prób wspólnych aktywności, opiece nad fizjologicznymi potrzebami czy włączaniu ich do codziennego życia rodzinnego. Środki narracyjne wybrane przez twórców filmu działają tu doskonale.
Dialogów jest bardzo mało, a bohaterowie nie są osobami szczególnie ekspresyjnymi; wręcz przeciwnie – zdają się dusić w sobie ból. Często ciężar przekazu przeniesiony jest jedynie na wizualne wskazówki, jak na przykład blizny na przedramieniu jednej z bohaterek, czy uderzająco naturalistyczne podejście do przedstawienia gnijącego ludzkiego ciała, a nawet momenty, które u bardziej wrażliwych widzów mogą wywołać przeżycia wręcz traumatyczne.
Kamera zdaje się dyskretnie obserwować bohaterów. Czasami zza drzwi innego pomieszczenia, innym razem skupiając się na miejskiej infrastrukturze, architekturze budynków mieszkalnych czy norweskich krajobrazach. Nieumarli cały film to opowieść o głębokiej smutności. Jest to trudna do prześledzenia analiza żałoby, która nie oferuje pocieszenia ani prostych lekcji, trudno w niej znaleźć choćby iskrę pozytywnego światła.
Ukojenie może przynieść jedynie zdystansowanie się do świata przedstawionego przez Theę Hvistendahl i nadanie mu własnej interpretacji. W końcu Nieumarli cały film online to przede wszystkim opowieść o miłości. Takiej, która nie kończy się nawet wtedy, gdy ukochana osoba umiera… Tym razem nie duchy ani wampiry, ale zombie są bohaterami opowieści szwedzkiego twórcy. Choć nieco niepewnie nazywam ich zombie, robię to ostrożnie. Mając nadzieję, że nie przyciągnę tym samym miłośników produkcji, które skupiają się na strzelaninach i head shotach.
Uparte ciała nadal funkcjonują, mimo że dusze zdążyły już opuścić je. Zmarli przypominają woskowe figury; ich ciała rozpoczęły już proces rozkładu. A mimo to wykazują coś, co przypomina życie, co wprowadza w serca ich bliskich nową, choć złudną nadzieję. Śledzimy losy trzech rodzin, które starają się odnaleźć w tej nowej rzeczywistości. Tutaj więcej jest milczenia niż w japońskich horrorach z lat 90. A ta cisza w przejmujący sposób koresponduje z głównym motywem filmu.
Panuje szarość i ponurość, w krainie umarłych nie przebija się żadne światło słoneczne. Depresja, marazm i stagnacja dominują scenerię. Samotny spacer po starym cmentarzu czy zgubiona droga na pustkowiu dodają melancholii. Od czasu „A ghost story” z 2017 roku nie spotkałam się z tak przygnębiającą atmosferą. Scena z królikiem złamała mi serce. Nie miejcie złudzeń, śmierć sprawia, że ludzie stają się przeciwnikami życia. To bardzo kameralne, nastrojowe i niezwykle przygnębiające kino.
Sortowanie według najpopularniejszych