Podczas dziękowania jury Festiwalu Filmowego w Berlinie za przyznanie Złotego Niedźwiedzia, reżyserka filmu mówiła o „odbudowie poprzez restytucję”. Temat zwrotu zagrabionych dzieł sztuki jest nieustannie obecny w dyskusjach, mając kluczowe znaczenie dla krajów postkolonialnych, których dziedzictwo kulturowe wyeksportowano i znajduje się obecnie w muzeach oraz prywatnych zbiorach.
Spis treści
Dahomej, dawne królestwo podbite przez Francuzów, to miejsce powrotu posągu władcy i 25 innych artefaktów, uznawanych za najwspanialsze osiągnięcia afrykańskiej sztuki. Mati Diop podkreśla, jak skomplikowane i wielowarstwowe są wpływy kolonialnej przeszłości, które nadal kształtują teraźniejszość.
Dahomej cały film to również esej, poemat — autorka „Atlantyku” ożywia dawnych władców Dahomeju, nadając artefaktom głos i przedstawiając ich perspektywę. To manifestuje się zarówno w warstwie dźwiękowej, jak i wizualnej. Ten proces personifikacji był zresztą tematem przewodnim tegorocznej edycji Berlinale.
Słyszymy więc ich uczucia, lęki i obawy przed powrotem do domu. Zastanawiają się, czy będą w stanie rozpoznać swój dom, czy zostaną rozpoznani przez jego mieszkańców. Poprzez te zabiegi, „Dahomey” staje się poetycką, a zarazem magiczną opowieścią o skutkach kolonializmu i o konieczności ochrony lokalnej kultury. Dahomej cały film online zyskuje na aktualności także w kontekście inwazji Rosji na Ukrainę. Oraz wszechobecnej globalizacji, która pozbawia małe państwa ich dziedzictwa. Prowadzi do wymierania lokalnych języków i zaniku kultury.
Cały film Dahomej online Diop jest dziełem sztuki o mistrzowskim podejściu do dokumentowania. Nawet podczas uniwersyteckiej debaty na temat restytucji skarbów do Beninu, Diop unika tradycyjnego ujęcia „gadających głów”, zręcznie kontrastując obraz z dźwiękiem. Kamera Joséphine Drouin-Viallard przemieszcza się między rzeźbami i wnika w skrzynie, w których pakowane są artefakty. Dodając filmowi intymności i ukazując perspektywę samych rzeźb.
Dodając kilka „autorskich” elementów, aby nadać projektowi bardziej ambitny charakter. Niestety, efekt końcowy jest niezadowalający, ponieważ brakuje inwencji, a także wyraźnej chęci do głębszego zaangażowania ze strony niewątpliwie utalentowanej reżyserki.
Dodatkowo, film rozczarowuje swoim politycznym wydźwiękiem. Mimo że nagrodzono go na festiwalu w Berlinie za społeczne zaangażowanie, to jednak nie podejmuje on krytycznego dialogu z postkolonialną rzeczywistością. Zamiast tego, Dahomej cały film prezentuje się jako powierzchowna, historyczna narracja, która zdaje się skierowana głównie do białej publiczności. Ponadto jest politycznie neutralna, co sprawia, że jest bezpieczna zarówno z perspektywy Beninu, jak i Francji.
Sortowanie według najpopularniejszych